Nâng cao năng lực tổng kết thực tiễn của giảng viên Trường Chính trị tỉnh Kon Tum

ThS. Nguyễn Lương Thủy -  Trưởng phòng QLĐT&NCKH

Ngày 19/5/2021 Ban Bí thư Trung ương Đảng khóa XIII ban hành Quy định số 11-QĐ/TW về trường chính trị chuẩn (Quy định số 11-QĐ/TW) nhằm chuẩn hóa, nâng cao chất lượng hoạt động đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, nghiên cứu khoa học và tổng kết thực tiễn của các trường chính trị tỉnh. Theo đó, Quy định số 11-QĐ/TW xác định trường chính trị chuẩn là trường chính trị đáp ứng đủ các tiêu chí theo quy định và được cấp có thẩm quyền công nhận. Có 06 nhóm tiêu chí, trong đó có tiêu chí (4) hoạt động nghiên cứu khoa học, tổng kết thực tiễn với các chỉ tiêu cụ thể cho chuẩn mức 1, chuẩn mức 2.

Đối với Trường chính trị tỉnh Kon Tum, nếu trước đây, tập trung chủ yếu vào công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ thì trong những năm gần đây, đặc biệt là từ sau khi có Quy định số 11-QĐ/TW, công tác nghiên cứu khoa học và tham gia tổng kết thực tiễn được Đảng uỷ, Ban Giám hiệu xác định là một trong những nhiệm vụ quan trọng của Trường.

Hiện nay, lực lượng nghiên cứu khoa học, tổng kết thực tiễn của Nhà trường tương đối hùng hậu. Đội ngũ giảng viên Nhà trường hiện nay là 27/37 người (chiếm 72,97% tổng số viên chức). Về ngạch giảng viên: 01 Giảng viên cao cấp, 10 giảng viên chính, 16 giảng viên. Về trình độ chuyên môn của đội ngũ giảng viên: Tiến sĩ 02/27 (7,40%); Thạc sĩ 24/27, (88,88%); Cử nhân 01/27 (3,70%).

Ở Trường Chính trị tỉnh Kon Tum, tổng kết thực tiễn thể hiện ngay trong quá trình giảng viên liên hệ thực tế vào giảng dạy, trong hoạt động đi nghiên cứu thực tế hằng năm, trong quá trình thực hiện các đề tài nghiên cứu khoa học, trong Hội thảo khoa học, viết sách, viết báo...

Qua hơn 02 năm thực hiện Quy định số 11-QĐ/TW (Từ ngày 19/5/2021 đến 31/12/2023), hoạt động nghiên cứu khoa học, tổng kết thực tiễn của Trường được quan tâm, đẩy mạnh thực hiện. Đối chiếu với các chỉ tiêu trong tiêu chí về hoạt động nghiên cứu khoa học, tổng kết thực tiễn trường chính trị chuẩn mức 1, Trường đã triển khai và đạt được một số tiêu chuẩn nhất định. Cụ thể:

- Mỗi năm đã thực hiện 03 đề tài khoa học cấp trường được nghiệm thu ở mức đạt trở lên (đạt).

- Mỗi năm tổ chức được 03 cuộc hội thảo khoa học cấp trường (đạt).

- Kết quả nghiên cứu khoa học, tổng kết thực tiễn của nhà trường được chuyển giao cho các cá nhân, tổ chức theo quy định của pháp luật. Có báo cáo kiến nghị, đề xuất Tỉnh ủy kết quả nghiên cứu đề tài, hội thảo (đạt).

- Xuất bản được bản tin “Thông tin lý luận và thực tiễn” 03 kỳ/năm. Bản tin bảo đảm nội dung, đúng quy định luật xuất bản (đạt).

- Qua hơn 02 năm thực hiện Quy định 11-QĐ/TW, có 01 Đề án được Ban Thường vụ Tỉnh uỷ thông qua và đang triển khai 01 đề tài khoa học cấp tỉnh (Theo quy định: 5 năm thực hiện được ít nhất 3 đề tài khoa học cấp tỉnh hoặc tương đương trở lên được nghiệm thu ở mức đạt trở lên).

- Tổ chức được 01 hội thảo cấp tỉnh và giúp việc Tỉnh ủy phối hợp với Học viện CTQG Hồ Chí Minh tổ chức 01 hội thảo khoa học cấp Học viện (theo quy định: 5 năm tổ chức được ít nhất 3 hội thảo/tọa đàm khoa học cấp tỉnh hoặc tương đương trở lên).

- Xây dựng được trang thông tin điện tử của trường. Tuy nhiên, thông tin chưa được cập nhật thường xuyên, chất lượng chưa cao.

Đội ngũ giảng viên đã thực hiện nghiên cứu thực tế hằng năm đúng quy chế, nội dung nghiên cứu gắn với bải giảng, các báo cáo nghiên cứu thực tế đều được Ban Giám hiệu đánh giá đạt yêu cầu và vận dụng có hiệu quả vào trong giảng dạy.

Ngoài ra, thực hiện sự phân công của Ban Giám hiệu, giảng viên các khoa, phòng còn tích cực tham gia vào các hoạt động sơ kết, tổng kết việc thực hiện các nghị quyết, chỉ thị của Đảng, tổng kết các hoạt động theo yêu cầu của cấp ủy, chính quyền địa phương. Cụ thể: Tham gia sơ kết 05 năm thực hiện Chỉ thị số 20-CT/TW ngày 18-01-2018 của Ban Bí thư Trung ương Đảng “về tiếp tục tăng cường, nâng cao chất lượng nghiên cứu, biên soạn, tuyên truyền, giáo dục lịch sử Đảng”; sơ kết 05 năm thực hiện Chỉ thị số 23-CT/TW, ngày 09-02-2018 của Ban Bí thư Trung ương Đảng “về tiếp tục đổi mới, nâng cao chất lượng, hiệu quả học tập, nghiên cứu, vận dụng và phát triển chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh trong tình hình mới”; tổng kết 10 năm thực hiện Chỉ thị số 10/CT-TTg ngày 12/6/2013 của Thủ tướng Chính phủ “về việc đưa nội dung phòng, chống tham nhũng vào giảng dạy tại các cơ sở giáo dục, đào tạo từ năm học 2013-2014”; tổng kết hoạt động nghiên cứu khoa học phục vụ công tác tham mưu cho Tỉnh ủy giai đoạn từ 2016 đến 2023; sơ kết 02 năm thực hiện Kết luận số 08-KL/TU, ngày 24-02-2021 của Ban Thường vụ Tỉnh ủy về chủ trương triển khai Cuộc vận động “Làm thay đổi nếp nghĩ, cách làm của đồng bào dân tộc thiểu số, làm cho đồng bào dân tộc thiểu số vươn lên thoát nghèo bền vững” trên địa bàn tỉnh...

Bên cạnh những kết quả đạt được, hoạt động nghiên cứu khoa học, tổng kết thực tiễn của giảng viên Trường Chính trị tỉnh Kon Tum còn có những hạn chế[1]:

Một là, về nhận thức, chuyên môn, nghiệp vụ, kỹ năng nghiên cứu của giảng viên

Nghiên cứu khoa học, tổng kết thực tiễn là nhiệm vụ khó khăn, phức tạp, đòi hỏi sự đầu tư trí tuệ, công sức, thời gian, kinh phí. Một số giảng viên nhận thức chưa thực sự đầy đủ về tầm quan trọng của chức năng tham gia nghiên cứu khoa học, tổng kết thực tiễn của đơn vị, còn có tâm lý e dè, ngại nghiên cứu, tìm hiểu chuyên sâu các vấn đề lý luận và thực tiễn để đề xuất các nhiệm vụ nghiên cứu khoa học cho lãnh đạo đơn vị và cấp trên.

Tuy Trường đã có chương trình nghiên cứu thực tế cho đội ngũ giảng viên và có các hoạt động thông tin, nghiên cứu khoa học nhằm năng cao năng lực khoa học, gắn giảng dạy với nghiên cứu khoa học và tổng kết thực tiễn. Tuy nhiên, kinh nghiệm, vốn kiến thức thực tiễn của đội ngũ giảng viên theo chuyên ngành giảng dạy của mình còn có những hạn chế nhất định. Điều này làm ảnh hưởng đến năng lực tư duy sâu sắc, có khả năng khái quát cao, dự báo được khả năng tổ chức thực hiện công trình và kết quả đạt được, thấy được giá trị về lí luận và thực tiễn, khả năng ứng dụng của công trình nghiên cứu khi hoàn thành của giảng viên.

Kỹ năng, nghiệp vụ nghiên cứu khoa học còn hạn chế, đặc biệt trong thực hành các kỹ năng như: lựa chọn, xác định nội dung nghiên cứu; sử dụng ngoại ngữ trong nghiên cứu tài liệu, tra cứu thông tin; phân tích, xử lí số liệu; phân tích số liệu; sử dụng các phương pháp nghiên cứu; tiếp cận, ứng dụng công nghệ thông tin; kỹ năng chuyển giao kết quả nghiên cứu. Do vậy, kết quả của một số công trình nghiên cứu cấp cơ sở chưa có tính ứng dụng thực tiễn cao.

Hai là, về nguồn lực, tài chính, tổ chức

Trường còn thiếu những chuyên gia để hướng dẫn, dẫn dắt đội ngũ thực hiện các hoạt động nghiên cứu khoa học đạt kết quả cao. Đội ngũ giảng viên của Trường độ tuổi trẻ, có trình độ tiến sĩ không nhiều (02/27 giảng viên có trình độ tiến sĩ).

Nguồn lực tài chính dành cho thực hiện các nhiệm vụ nghiên cứu khoa học còn thấp, chưa tương xứng với yêu cầu nhiệm vụ, ảnh hưởng đến chất lượng nghiên cứu, nhiệm vụ cấp cơ sở bố trí từ nguồn kinh phí chi thường xuyên của đơn vị (cao nhất 25 triệu/đề tài). Việc huy động các nguồn lực của xã hội cho hoạt động nghiên cứu khoa học chưa thực hiện được. Nhu cầu về vốn để thực hiện hoạt động nghiên cứu khoa học là lớn nhưng thực tế vốn chưa đảm bảo cho nhu cầu

Chưa triển khai được thường xuyên và nhiều hoạt động hợp tác với các cơ quan, đơn vị khác trong hoạt động nghiên cứu khoa học, tổng kết thực tiễn.

Ba là, cơ chế, chính sách, chủ trương

Thời gian để phê duyệt đề tài, kinh phí của một số nhiệm vụ khoa học khá dài, thủ tục tài chính thanh quyết toán thực hiện nhiệm vụ vẫn còn rườm rà, nặng về mặt hành chính.

Một số định mức chi trong quy định pháp luật hiện hành của Trung ương và địa phương còn thấp so với chi phí thực tế bỏ ra để có sản phẩm nghiên cứu khoa học, ví dụ như: định mức hệ số tiền công, định mức thù lao chuyên gia tham gia hội đồng tuyển chọn và nghiệm thu nhiệm vụ khoa học và công nghệ còn thấp, khó mời được các chuyên gia, nhà khoa học có uy tín tham gia.

Việc động viên kịp thời, đánh giá giảng viên có thành tích xuất sắc trong nghiên cứu khoa học để đưa vào khen thưởng, thực hiện các chế độ ưu đãi chưa thực sự được quan tâm, nguồn kinh phí bố trí khen thưởng trong hoạt động này không có.

Nhìn chung, kết quả hoạt động nghiên cứu khoa học, tổng kết thực tiễn vẫn chưa ngang tầm với vị thế, tiềm năng, yêu cầu, nhiệm vụ của Trường. Hoạt động tổng kết thực tiễn của đội ngũ giảng viên phần lớn là để phục vụ việc giảng dạy, học tập tại trường; tổng kết thực tiễn để tư vấn, tham mưu cho cấp ủy, chính quyền địa phương hoạch định chủ trương, xây dựng nghị quyết, chính sách về phát triển kinh tế - xã hội, xây dựng hệ thống chính trị còn ít.

 Để nâng cao năng lực tổng kết thực tiễn của giảng viên Trường Chính trị tỉnh Kon Tum, thiết nghĩ cần thực hiện một số giải pháp cơ bản sau:

Trước hết, Ban Giám hiệu tăng cường quán triệt, nâng cao nhận thức cho đội ngũ giảng viên về trách nhiệm, nội dung, hình thức tham gia tổng kết thực tiễn. Mỗi giảng viên cần nhận thức rõ việc tham gia tổng kết thực tiễn là nhiệm vụ thường xuyên và quan trọng của mình. Việc tổng kết thực tiễn nhằm đánh giá quá trình thực hiện các hoạt động trên nhiều lĩnh vực, từ đó, rút ra kinh nghiệm tạo tiền đề cho việc hoạch định phương hướng, bước đi trong tương lai.

Thứ hai, phát huy vai trò của Đảng uỷ, Ban Giám hiệu Trường, nhất là người đứng đầu trong việc nâng cao nhận thức của tập thể nhà trường về công tác tổng kết thực tiễn. Từng thành viên Ban Giám hiệu, Đảng ủy Trường phải nêu cao tinh thần trách nhiệm trong lãnh đạo và tích cực tham gia hoạt động tổng kết thực tiễn, phải trở thành “đầu tàu” định hướng, củng cố và phát triển nhận thức của đảng viên, giảng viên, lan tỏa nhận thức đúng đắn trong toàn nhà trường.

Thứ ba, tăng cường đào tạo, bồi dưỡng nâng cao năng lực nghiên cứu khoa học, tổng kết thực tiễn cho đội ngũ giảng viên. Bên cạnh đó, khuyến khích, tạo mọi điều kiện thuận lợi để giảng viên tham gia sâu rộng vào hoạt động nghiên cứu khoa học và tổng kết thực tiễn của địa phương, sở ngành trên địa bàn để thông qua đó nâng cao hiểu biết và kỹ năng, kinh nghiệm tổng kết thực tiễn. Trong công tác thường xuyên, bên cạnh các hoạt động liên hệ thực tiễn vào bài giảng và đi nghiên cứu thực tế định kỳ hằng năm, Trường tiếp tục đẩy mạnh các hoạt động khoa học thông qua tăng số lượng và nâng dần chất lượng thực hiện đề tài nghiên cứu, hội thảo khoa học. Nâng cao năng lực của giảng viên trong đề xuất, tổ chức thực hiện, phối hợp thực hiện các nhiệm vụ khoa học, tham gia tổng kết thực tiễn.

Thứ tư, Trường tiếp tục rà soát, chủ động xây dựng, ban hành, hoàn thiện các quy chế, quy định của Trường phục vụ cho hoạt động tổng kết thực tiễn, nghiên cứu khoa học, đảm bảo tính hợp pháp và phù hợp với điều kiện của Trường. Tiếp tục bám sát Đề án xây dựng Trường đạt chuẩn, Kế hoạch thực hiện Đề án, Phòng Quản lý đào tạo và nghiên cứu khoa học phối hợp với Tiểu ban thực hiện Đề án về nghiên cứu khoa học, tổng kết thực tiễn chủ động tham mưu, xây dựng kế hoạch nghiên cứu khoa học, tổng kết thực tiễn hằng năm của Trường, triển khai đạt mục tiêu kế hoạch đề ra.

 Tiếp tục phối hợp có hiệu quả với các cơ quan, đơn vị trong tham gia tổng kết các vấn đề thực tiễn ở địa phương, trong tổ chức các hội thảo khoa học, qua đó nâng cao năng lực tham mưu chính sách cho cấp ủy, chính quyền địa phương.

 Trưởng các khoa, phòng chủ động tham mưu, đề xuất thực hiện các đề tài nghiên cứu khoa học, hội thảo khoa học cấp tỉnh và tương đương; duy trì, động viên giảng viên thực hiện có chất lượng hoạt động nghiên cứu thực tế, tham gia hoạt động tư vấn, phản biện các chính sách ở địa phương, tham gia thực hiện ít nhất 03 đề tài nghiên cứu khoa học cấp Trường hằng năm. Thực hiện các đề tài nghiên cứu khoa học đã được phê duyệt, đảm bảo tiến độ, chất lượng, chú trọng khâu chuyển giao kết quả nghiên cứu; tích cực đề xuất được tham gia vào các hoạt động tổng kết thực tiễn phù hợp với chức năng, nhiệm vụ của Trường./.